INTERVIEW IN DE SECTOR:
HEIDI DEGERICKX EN CINDY VAN GELDORP
Heidi en Cindy zijn medewerkers bij het Netwerk tegen Armoede. Ze hebben een heel verschillende achtergrond, maar vinden elkaar in dezelfde missie: armoede bestrijden. Het NtA bestaat 20 jaar en bracht een memorandum uit, het ideale moment om in gesprek te gaan met deze twee vrouwen.
Ik ben Heidi Degerickx, 46 jaar, licentiaat pedagogische wetenschappen, meer specifiek, sociaal agoog. Ik werkte 12 jaar dagelijks met en vanuit de ervaringskennis van mensen in armoede in een Vereniging waar Armen het Woord Nemen (Vierdewereldgroep Mensen voor Mensen te Aalst). In die periode zag ik hoe de samenleving veranderde met sterke evoluties richting marktwerking, dienstverlenend denken en individualisering.
Dit bleef niet zonder gevolgen voor veel van onze verenigingen van het Netwerk tegen Armoede. Ik besloot daarom een doctoraat te maken en onderzoek te doen naar de betekenis van “de stem van mensen in armoede” in beleidsprocessen. Ik nam afstand van mijn eigen praktijk om met nieuwe inzichten terug te keren. Ik behaalde de graad van doctor in het Sociaal Werk in 2020 en na een korte passage in de Vrouwenraad ben ik sinds juli 2021 de algemeen coördinator van het Netwerk tegen Armoede.
Ik ben Cindy Van Geldorp, 32 jaar en mama van een zoon van 7 jaar. Sinds 2018 werk ik bij het Netwerk tegen Armoede als Ervaringsdeskundige Stafmedewerker. Ik doe beleidswerk, geef vorming aan externen en ben ook woordvoerder samen met de algemeen coördinator. Zelf ben ik meer dan 12 jaar actief lid geweest bij een Vereniging waar mensen in Armoede het Woord Nemen (VZW Recht-Op Jongeren).
Dankzij de hulp en steun van deze vereniging ben ik kunnen evolueren en doorgroeien naar een tewerkstelling binnen Karel De Grote Hogeschool waar ik als ervaringsdeskundige in armoede en sociale uitsluiting werkte op vorming en onderwijstaken. Daarna heb ik mijn kans gegrepen bij het Netwerk tegen Armoede omdat ervaringsdeskundigheid doorslaggevend is in de strijd tegen armoede.
Heidi, jij bent nu twee jaar algemeen coördinator van NtA. Hoe kijk je daarop terug?
Heidi: Na mijn jarenlange praktijkervaring met en naast mensen in armoede én mijn onderzoekservaring voelde ik mij helemaal klaar om de uitdaging aan te gaan om het Netwerk tegen Armoede te leiden. De voorbije 2 jaar waren wel uitdagend. Eerst waren er nog volop de naweeën van de coronapandemie, die het fragiele sociale weefsel van mensen in armoede kapot geslagen had en hun koopkracht verder ondermijnde.
Onze verenigingen werkten zich te pletter en beroepskrachten en vrijwilligers kregen hun weerbots. Tijd om te bekomen was er echter niet. Ik startte op 1 juli 2021 en reeds in september begon de strijd tegen energiearmoede door de stijgende energieprijzen. De combinatie van de coronapandemie en de energiecrisis versterkte een enorme achillespees in België. Wonen is onbetaalbaar geworden voor een steeds grotere groep in de samenleving: jongeren, alleenstaanden, eenoudergezinnen … Zij worden allemaal getroffen.
De wooncrisis is dé uitdaging voor het komend decennium. Steeds meer mensen kunnen géén eigendom meer verwerven en wachtlijsten voor sociaal huren zijn immens lang. Bijgevolg moet een steeds grotere groep veel te duur huren op de private huurmarkt. Daarbovenop is de kwaliteit van de woningen vaak zo slecht dat ze zich ook blauw betalen aan energiekosten. Daarom pleiten wij voor een pact wonen-energie. Ten laatste tegen 2030 moet het aantal sociale woningen verdubbelen en er moeten ingrijpende maatregelen komen op de private huurmarkt. Dat zal afstemming vragen tussen de lokale, regionale en de federale regering. Alleen zo zal een sociaal-rechtvaardige klimaattransitie mogelijk zijn waarbij iedereen menswaardig kan wonen en leven.
Cindy, jij bent al 5 jaar aan de slag als ervaringsdeskundige en stafmedewerker in het Netwerk tegen Armoede. Wat is jouw drijfveer?
Cindy: Mijn drijfveer is dat ik een stem en gezicht kan zijn voor mensen in armoede die niet gehoord en gezien worden. Ik vind het heel belangrijk dat ervaringskennis centraal staat in de structurele strijd tegen armoede. Vanuit mijn eigen ervaring en die van mensen uit onze verenigingen probeer ik inzicht te geven in armoede en zo vooroordelen de wereld uit te helpen. Door samen oplossingen te zoeken, proberen we een menswaardig bestaan voor iedereen te garanderen.
Wat is de prioriteit in jullie engagement?
Heidi: Mijn ambitie is de 61 Verenigingen waar Armen het Woord Nemen op hun kerntaak houden, nl. structurele armoedebestrijding met en vanuit de ervaringskennis van mensen in armoede zelf. Ik sta dus voor sterk politiserend bewegingswerk met en vanuit mensen in situaties van armoede en uitsluiting.
Cindy: Mijn doel is de stereotiepe en negatieve beeldvorming over mensen in armoede doorbreken en de stem van ervaringsdeskundigen versterken.
Heidi en Cindy: Met ons gedeeld woordvoerderschap weerspiegelen wij de verbinding en onderlinge solidariteit die nodig is om menswaardig leven voor iedereen mogelijk te maken. We moeten onze kennis en kunde samenleggen als we de stijgende ongelijkheid een halt willen toeroepen.
NtA schreef een memorandum met 24 speerpunten, welke impact verwachten jullie dat dit zal hebben?
Heidi: Het Netwerk tegen Armoede weet als geen ander dat mensen in armoede 24u op 24u, dag na dag, vechten én afzien van de bestaansconditie die armoede is. Ze zitten gevangen in complexe uitsluitingsprocessen en doen er alles aan om die te doorbreken. Wij roepen alle beleidsmakers, middenveldorganisaties en overheden op om in 2024 en daarna, 24u op 24 naast mensen in armoede te staan. Dag na dag samen met hen te strijden voor verandering, tot we samen armoede uitgeroeid hebben en iedereen menswaardig kan leven.
Welke beleidsmaatregelen zijn meest efficiënt in het bestrijden van armoede?
Cindy: De meest efficiënte beleidsmaatregelen zijn diegene die in dialoog met mensen in armoede besproken worden en tot stand zijn gekomen. Het zijn maatregelen die breder gaan dan een individuele oplossing, maar een oplossing kunnen bieden voor een grotere groep mensen, en zelfs voor iedereen. Wij vragen geen aparte maatregelen voor de armen, wel sterke sociale maatregelen die iedereen beschermen tegen armoede op momenten in het leven dat je pech hebt, ziek wordt, niet meer kan werken, enzovoort.
Het Netwerk bestaat 20 jaar. Wat zijn jullie verwachtingen voor de komende 20 jaar?
Heidi: De maatschappelijke uitdagingen zijn enorm. We stellen vast dat nieuwe groepen mensen een groter risico lopen op armoede, zoals jongeren, alleenstaanden en eenoudergezinnen. Ze zullen op ons en de verenigingen kunnen rekenen om hen een stem te geven en de nodige maatregelen te bepleiten. Het Netwerk tegen Armoede staat ook klaar om globale uitdagingen, zoals de klimaattransitie, aan te grijpen om net meer sociale rechtvaardigheid te realiseren. Dit alles met en vanuit de kennis van mensen in armoede. Zo willen we de volwaardige participatie van mensen in armoede aan de samenleving garanderen. We vragen de participatie van mensen in armoede ernstig te nemen in de opmaak en vormgeving van een beleid voor structurele armoedebestrijding om zo te komen tot oplossingen die echt werken.
Wat is de grootste prestatie in jullie leven?
Cindy: Persoonlijk is mijn grootste prestatie dat ik ben kunnen beginnen werken bij het Netwerk tegen Armoede. Ik word er enorm gesteund en gewaardeerd en ben daardoor opengebloeid. Ik heb mijn eigen grenzen verlegd en daardoor al dingen kunnen doen waar ik nooit eerder had aan gedacht, zoals in debat gaan met parlementsleden en ministers, mee presenteren tijdens ons Toekomstcongres en op persoonlijk vlak mijn diploma secundair onderwijs halen via het volwassenenonderwijs.
Heidi: Ik hoop dat ik die nog moet realiseren, en dat ik ooit zal kunnen zeggen dat ik er samen met vele anderen voor gezorgd heb dat minder mensen in armoede leven of moeten opgroeien. Tot nu toe vind ik het alvast een prestatie dat ik me na bijna 25 jaar strijd tegen armoede meer dan ooit gesteund weet in mijn missie. Mijn vastberadenheid was nog nooit zo groot en helder. Ons Toekomstcongres van 8 juni was een voltreffer met 450 deelnemers … ik was echt geëmotioneerd toen ik zag hoe diverse mensen zich aangesproken voelden om te komen luisteren naar de ervaringskennis van mensen in armoede. Dan weet ik gewoon dat we goed bezig zijn.