Gents Collectief tegen Armoede evalueert het zittend stadsbestuur op dag van het verzet tegen armoede.
Op donderdag 17 oktober 2024 nam ieder1gent de rode loper van het Film Fest Gent in. Op deze loper deelden ze 2 awards uit aan het uittredend stadsbestuur. Een award met de boodschap: doe beter, een andere om hen uitdrukkelijk te bedanken voor de inspanningen die ze leverden voor mensen in maatschappelijk kwetsbare situaties. De datum bleek niet toevallig, 17 oktober is Werelddag van Verzet tegen Armoede. Ook de locatie was niet toevallig gekozen: het Filmfest Gent werd genoemd als één van de vrijetijdsaanbieders in Gent die drempels wegwerkt voor mensen in armoedesituaties door in te zetten op de uitpas met kansentarief en groepsuitstappen. Naar aanleiding van de lokale verkiezingen nodigde het Gents Collectief Tegen Armoede mensen in kwetsbare situaties uit. Daar werd snel duidelijk dat velen zich niet vertegenwoordigd voelen door de Gentse partijen. Daar richtten ze zelf een (fictieve) partij op. Ieder1gent strijdt voor meer en vooral echte participatie van mensen in armoede bij het maken van het beleid. Ze zijn ervan overtuigd dat daar de sleutel ligt om de problematiek op lokaal niveau aan te pakken. Hiermee maken ze deel uit van Ieders Stem Telt, een partnerschap van meer dan 20 middenveldorganisaties dat ijvert voor een beter lokaal sociaal beleid.
“Als deel van Ieders Stem Telt zullen we de inspanningen van het stadsbestuur jaarlijks evalueren. Vandaag doen we dit voor het ontslagnemend stadsbestuur” Ann Vanhoof, coördinator van SIVI.
Na een fijne introductie en welkomstwoord, was het tijd voor de uitreiking van de awards. Een aantal politici tekenden present: schepen Coddens (Voor Gent), schepen Heyndrickx (CD&V), schepen Heyse (Groen) en schepen Van Braeckevelt (Groen), schepen Willaert (Groen). De burgemeester gaf helaas forfait, wat jammer was want ieder1gent wou hem de awards persoonlijk afgeven als gedoodverfde nieuwe burgemeester.
ieder1gent Award voor een aanpak die aanslaat
Eerst werd de ieder1gent-award uitgereikt, de prijs voor het beste initiatief vanuit de stad. Er waren drie genomineerden. Deze genomineerden werden allemaal aangebracht door mensen in maatschappelijk kwetsbare situaties zelf. Het zijn ook zij die de genomineerden voorstelden aan de aanwezigen.
Experimenteren met toegankelijke mondzorg via het mondzorgcentrum Nieuw Gent:
Deze tandartspraktijk maakt het dankzij de steun van de stad mogelijk om betaalbare mondzorg aan te bieden aan Gentenaars, maar ook in te zetten op preventieve mondzorg. Het serieus nemen van signalen van onderuit zorgde ervoor dat de stad dit experiment een kans gaf.
Outreachend en vindplaatsgericht werken als bewuste beleidskeuze:
De stad zet volop in op outreachende en vindplaatsgericht werken, dit wil zeggen dat dienstens naar buurten en plekken gaan waar ze mensen meteen kunnen aanspreken. Het gaat hier bijvoorbeeld over de dienst outreachend werk, maar evengoed de brugfiguren, de vindplaatsgerichte werkers bij jobteam, enzovoort. Dat verkleint de drempel en blijkt een heel goede praktijk
Gratis Buzzy Pazz voor ALLE Gentse kinderen:
Dankzij dit initiatief valt voor heel wat gezinnen de grote kost van een abonnement weg en is daarom een bijzonder goede maatregel volgens ieder1gent. Zeker omdat het voorbije stadsbestuur de drempels ook wegnam voor mensen zonder papieren. Dankzij dit initiatief valt voor heel wat gezinnen de grote kost van een abonnement weg en is daarom een bijzonder goede maatregel volgens ieder1gent. Zeker omdat het voorbije stadsbestuur de drempels ook wegnam voor mensen zonder papieren.
De award ging uiteindelijk naar outreachend en vindplaatsgericht werken omdat hulp- en dienstverlening dichter bij de mensen brengen een hele mooie ambitie is van het huidig stadsbestuur. Schepen Willaert en schepen Coddens reageerden namens het schepencollege.
Schepen Willaert: "Het is een heel bewuste keuze om op die manier te werken, op alle domeinen. Waardoor we de meest kwetsbaren aan boord kunnen houden. Daar ben ik echt fier op."
Schepen Coddens: " Zorgen dat dienstverlening dichtbij mensen staat, dat mensen rechten kunnen opnemen, daar gaat het om. Investeren in mensen en medewerkers: dit is mensenwerk. Dat willen we graag verderzetten. "
Doe Beter Award voor een aanpak die beter verdient
Dit is de award waar ieder1gent signalen opvangt dat het niet loopt zoals het hoort en waar de stad best een tandje bij zou steken.
Ook hier waren er drie genomineerden:
De organisatie van de nachtopvang:
Die blijkt vaak volzet en niet erg toegankelijk. Ondanks vele signalen verandert er niet echt iets. Ieder1gent vraagt een betere samenwerking tussen verschillende partners
Bewonersparticipatie in sociale huisvesting:
De sociale huisvestingsmaatschappij thuispunt Gent treft heel veel inspanningen om het patrimonium uit te breiden en vernieuwen. Dat waardeert ieder1gent enorm, maar het is niet genoeg. Er komen steeds meer signalen uit de bewoners dat ze zich te weinig of niet gehoord voelen. Het is voor het samenleven nochtans erg belangrijk om bewonersparticipatie te verzorgen.
De wooncrisis op de private huurmarkt:
Dit onderwerp hoeft nog weinig betoog. De wooncrisis tiert welig door Gent, de huurprijzen op de private huurmarkt swingen de pan uit en hebben een erg grote impact op Gentenaars in maatschappelijk kwetsbare posities. Daar moet de stad echt dringend iets aan veranderen.
Het is uiteindelijk participatie bij de sociale huisvestingmaatschappij die de doe-beter prijs krijgt. Volledig in lijn van ieder1gent. Schepen Coddens (Voor Gent) en schepen Willaert (Groen) beloofden plechtig het volgende:
Schepen Coddens: "Bedankt om ons een spiegel voor te houden. Dat thema wonen hier zou opduiken verbaast ons zeker niet. We vinden bewonersparticipatie belangrijk. Het zorgt ervoor dat we kort op de bal kunnen spelen. Dat we korte lijnen hebben om zaken écht op te lossen."
Schepen Willaert: "Zoals jullie zeiden, er is al veel werk geleverd. Maar er is ook nog veel werk. Flatwachters is alleszins iets waar we graag meer op willen inzetten. Blijf die kritische stem zijn, bedankt daarvoor!."
Oproep voor een progressief bestuur
“Wij hopen als Gents middenveld de voelsprieten te blijven van het Gents stadsbestuur. Wij brengen mensen in maatschappelijk kwetsbare situaties samen om tot betere oplossingen te komen en we willen dit graag blijven doen. Niet om de stad continu met de vinger te wijzen, wel om ze bij de les te houden en samen de stad te maken”, vertelt Esther Vandenbroucke van De Zuidpoort.
“We zullen ons dan ook blijven groeperen in het partnerschap Ieder Stem Telt en toezien op het nieuwe stadsbestuur. Ook de nieuwe bestuurders zullen zich jaarlijks moeten verantwoorden voor genomen beleidsbeslissingen en keuzes. We hopen dat dit ook de komende zes jaar een progressieve coalitie wordt, dat biedt de meeste kansen voor een sterk beleid voor mensen in kwetsbare situaties.” Aldus Esther.
Wij vroegen op het einde aan aanwezigen waarom deze award-uitreiking belangrijk is.
"Dit maakt duidelijk dat er al veel gebeurt, maar het niet volstaat. Ik schrik wel van die 1 op 8 in Gent!"
"Ik denk dat het Collectief tegen Armoede actief op zoek gaat naar mensen om wie het gaat en die stem mag versterkt worden. Goed dat er wat humor is en er lege award was voor beleid dat ook nog niet af is."
"Ze zijn eerlijk en kijken naar de toekomst. Het is goed dat ze naar buitentreden en echt iets willen veranderen voor de mensen in sociaal kwetsbare situaties."
Het Gents Collectief Tegen Armoede is het samenwerkingsverband van de vier Gentse verenigingen waar mensen in armoedesituaties het woord nemen.
Genomineerden
We willen met onze award iets in de kijker zetten:
- dat genomineerd werd door mensen in armoedesituaties
- dat een ontwikkelde praktijk is, niet een plan of voornemen
- waar het lokale bestuur net wel of net niet het verschil in heeft gemaakt de voorbije 6 jaar
- dat de stem van mensen in armoedesituatie versterkt (rechtstreeks of onrechtstreeks) of dat ervoor zorgt dat mensen hun basisrechten goed en vlot kunnen opnemen.
- dat een structurele impact heeft op de situatie van mensen in armoedesituatie
De nominaties werden bekrachtigd door professor Wim Van Lancker. Op die manier maken we de brug tussen ervaringskennis, professionele en wetenschappelijke kennis.
voor de ieder1gent-award
Het is geweldig dat de stad luistert naar signalen van haar inwoners en er echt iets mee doet. Door het Sociaal Innovatiefonds krijgen organisaties extra middelen om nieuwe ideeën uit te werken. Zo kunnen ze beter inspelen op bepaalde problemen. Een goed voorbeeld zien we op het vlak van gezondheid. Voor veel mensen in armoedesituaties is een bezoek aan de tandarts onbetaalbaar. Dus stellen ze mondzorg uit.
Dankzij middelen van het Sociaal Innovatiefonds kon het Mondzorgcentrum Nieuw Gent vzw anderhalf jaar lang experimenteren met een ander betalingssysteem voor basis mondzorg. Door de financiële drempel weg te nemen, werd deze zorg beter toegankelijk voor de wijkbewoners.
Daarnaast steunt de stad sinds oktober 2021 ook een pilootproject op het vlak van preventie. Een mondhygiëniste werkt samen met wijkorganisaties en scholen in de wijk Nieuw Gent-UZ-Steenakker.
Deze projecten tonen hoe een gerichte, lokale aanpak de negatieve invloed van armoede op de gezondheid van bewoners kan doorbreken. Door een combinatie van preventie, vroegtijdig vaststellen van mondproblemen en informatie wordt de mondgezondheid van bewoners verbeterd en wordt tandzorg toegankelijker. Deze laagdrempelige werking staat open voor iedereen.
De stad maakt budget vrij voor concrete maatregelen die voor veel kwetsbare mensen direct een verschil kunnen maken. Zo is er bijvoorbeeld de Uitpas met kansentarief. We zijn fan van deze maatregelen. Ook het feit dat de stad voortdurend evalueert, uitbreidt en bijstuurt om echt iedereen te bereiken, vinden we geweldig.
We nomineren dan ook graag een heel concrete maatregel die veel kan betekenen op het vlak van mobiliteit, en dus belangrijk is voor elke Gentenaar. Want mobiliteit geeft toegang tot heel wat kansen op vlak van onderwijs, vrije tijd, werk, ….
De stad Gent toont haar engagement om ALLE kinderen en jongeren te ondersteunen door hen tussen de 6 en 14 jaar een gratis Buzzy Pazz van De Lijn aan te bieden. Deze gratis vervoerspas verlaagt de financiële drempel voor gezinnen. Het initiatief draagt rechtstreeks bij aan meer gelijke kansen voor alle kinderen, ongeacht hun achtergrond. Kinderen kunnen vlotter naar school, maar ook gemakkelijker deelnemen aan buitenschoolse activiteiten, sportclubs en culturele evenementen. Dit alles stimuleert hun sociale ontwikkeling en versterkt hun gevoel van verbondenheid met de stad.
Door de vroege ervaring met het openbaar vervoer leren kinderen ook zelfstandig en duurzaam reizen. Op langere termijn zien we zo een generatie ontstaan die vaker gebruik zal maken van openbaar transport. Dat zal een positief effect hebben op het milieu. Gunstige invloed is ook te verwachten op latere mogelijkheden op de arbeidsmarkt, waar mobiliteit een belangrijke rol speelt.
De stad vindt het daarnaast ook belangrijk om ouders bij dit initiatief te betrekken. Zij moeten immers hun kinderen kunnen begeleiden op het openbaar vervoer. Daarom biedt Gent een jaarabonnement aan een verlaagd tarief voor één ouder. Het gaat om ouders van jonge kinderen zonder wettig verblijf en ook om ouders met verhoogde tegemoetkoming. Deze maatregel helpt ouders bij het begeleiden van hun kinderen. Het versterkt niet alleen hun mobiliteit, maar ook hun betrokkenheid bij de school en het welzijn van hun kinderen.
Dit initiatief toont dat Gent zich inzet voor gelijke mobiliteitskansen voor alle kinderen en jongeren in de stad, met het oog op hun toekomst en maatschappelijke integratie. Mobiliteit als hefboom voor gelijke kansen is hier meer dan een slogan, het is een realiteit.
Dat Gent hulp- en dienstverleners inzet die vindplaatsgericht en outreachend werken, is een belangrijke beleidskeuze die we enorm toejuichen. Deze werkers schuiven hun bureaustoel opzij en gaan bij andere organisaties of zelfs op straat op zoek naar de meest kwetsbare inwoners van onze stad om hen te ondersteunen.
We hebben het over de dienst outreachend werk, maar ook over de vindplaatsgerichte werkers bij jobteam en autodelen, de mobiele werkers geestelijke gezondheidszorg, de wijkgerichte mondhygiënisten, de opgroeicoach, de mobiele jeugdwerkers, de buurtstewards, de brugfiguren, enz..
Het is bemoedigend om te zien dat de stad investeert in dit werk en dit binnen verschillende domeinen zoals onderwijs, mobiliteit, werk, … Door deze initiatieven te ondersteunen, creëert Gent een samenleving waarin iedereen kan deelnemen en hun levenskwaliteit verbeteren, wat ook hun achtergrond of situatie is.
Omgekeerd leveren deze outreachende werkers een belangrijke bijdrage aan het verzamelen van signalen. Zij zijn actief aanwezig in de wijken en hebben rechtstreeks contact met kwetsbare inwoners. Zo horen ze de verhalen en problemen van mensen van dichtbij. Deze werkers zijn vaak in staat om problemen te doorgronden en een verband te zien tussen verschillende levensdomeinen.
voor de doe-er-iets-aan-award
De nachtopvang in Gent smeekt al jaren om een andere aanpak. De inspanningen van verschillende organisaties en initiatieven hebben daar nog weinig aan kunnen veranderen. Dit signaal is bekend. Het gaat om een oud zeer dat al jaren – zelfs al enkele legislaturen – meegaat. En toch komt er maar geen vernieuwing.
Een van de grootste uitdagingen is de toegankelijkheid van de opvang. We hebben het over het inbelsysteem, de gebrekkige kwaliteit van de aangeboden voorzieningen, de onveilige sfeer, … Dit zijn meteen ook allemaal redenen waarom mensen liever geen gebruik maken van de opvang.
Het feit dat bedden leeg blijven betekent dus niet dat er geen nood is. Anderzijds gebeurt het tijdens de wintermaanden wel eens dat tijdens het inbelmoment de nachtopvang vol blijkt te zitten. Met lood in de schoenen moet je dan de rest van de dag proberen door te komen.
Daarnaast moeten we ook zeggen dat de nachtopvang geen geschikte plaats voor jongeren is. Zij moeten zowel overdag als ‘s nachts ergens terecht kunnen als daar nood aan is.
Tot slot is er ook meer samenwerking nodig met diensten als geestelijke gezondheidszorg en verslavingszorg. Zo kan men komen tot een globale benadering van dakloze mensen die vaak worstelen met complexe en meervoudige problemen. Er is meestal meer nodig dan een dak boven het hoofd. Een aanpak op meerdere terreinen is dan belangrijk om tot echte en blijvende oplossingen te komen.
De nachtopvang in Gent moet bij prioriteit verbeterd worden, zodat niemand in de kou hoeft te staan.
Stad Gent is een voortrekker op het vlak van sociaal wonen. We hebben duidelijk de inspanningen gezien tijdens de voorbije bestuursperiode . Ook de visie op sociaal wonen en de ambities kunnen we alleen maar toejuichen. Er werden dus belangrijke stappen gezet. Denk maar aan de forse investering in de renovatie van verouderde sociale woningen, aan de nieuwbouwprojecten die lopen, aan het behoud van gronden voor sociaal wonen en de ambitie van de stad om het aantal woningen te verdubbelen tegen 2050.
Toch is het bouwen en renoveren van sociale woningen niet het enige dat hier van belang is. Binnen de sociale woningbouw ervaren bewoners een gebrek aan participatie. Bewoners kunnen vanuit hun ervaring hun leefomgeving mee vormgeven. Zaken zoals samenlevingsproblemen, herstelwerken, afvalverwerking, … blijven nu vaak onbesproken. Daardoor hebben bewoners het gevoel dat ze niet gehoord worden.
Het is van groot belang de bewoners actief te betrekken bij het beleid en de besluitvorming die hen aangaan. Als de bewoners inspraak hebben bij het ontwikkelen van oplossingen en het nemen van beslissingen, kan dit leiden tot een grotere betrokkenheid. Die heeft niet alleen een positief effect op de leefbaarheid en samenhang binnen de gemeenschap, maar ook op de kwaliteit van de sociale woningen zelf en de verbondenheid met de buurt.
Wij roepen de stad en Thuispunt Gent op om de bewonersparticipatie serieus te nemen. Zij moeten investeren in manieren en plaatsen waar bewoners hun stem kunnen laten horen.
We zien op de private huurmarkt in Gent de huurprijzen al jaren sterk stijgen. Dit legt een enorme druk op veel huurders. Toch willen we ook erkennen dat er positieve stappen gezet zijn.
Zo zien we de invoering van het conformiteitsattest als een belangrijke maatregel om de kwaliteit van huurwoningen strikter te controleren. Dit attest verplicht verhuurders om te voldoen aan minimale kwaliteitseisen, zodat huurders op zijn minst in een veilige en degelijke woning kunnen wonen.
Maar … het heeft weinig zin om de kwaliteit te verbeteren als huurders tegelijkertijd worden geconfronteerd met onbetaalbare prijzen. Op de private huurmarkt stijgen de huurprijzen verder en verder, waardoor steeds meer mensen moeite hebben om een betaalbare woning te vinden of te behouden.
Bovendien wordt de kloof tussen sociale huur en private huur steeds groter. Dit verschil is nog nooit zo schrijnend geweest als nu. Terwijl de huur voor sociale huurders gebaseerd is op hun inkomen, worden huurders op de private markt geconfronteerd met prijzen die steeds verder stijgen.
Het moet een én/én-verhaal zijn. De kwaliteit van de woningen moet gegarandeerd worden, maar ook de huurprijzen moeten onder controle blijven. Zonder maatregelen om huurprijzen in toom te houden, blijft de wooncrisis voor veel Gentenaars onoplosbaar. Wij roepen de stad op om ook op dit front verdere stappen te zetten. Onderzoek de mogelijkheden om de huurprijzen in Gent te reguleren. Gent kan daarin een voortrekker zijn.
Koppel het verkrijgen van verhuurpremies verder aan een maximale huurprijs. Ze moet zorgen dat de private huurmarkt betaalbaar is. Alleen zo blijft wonen in Gent voor iedereen haalbaar.